Ze komen eindelijk wat meer in zicht. De mantelzorgers, het onmisbare leger van verzorgenden van onder meer de ruim 200.000 mensen met dementie die thuis wonen. Zij kunnen vanaf 18 mei ook getest worden bij de GGD als ze klachten hebben. Het is een kleine pleister op de wonden. We moeten onze mantelzorgers veel meer gaan bieden. En snel ook. Voor ze omvallen. Daartoe bestaat een wettelijke plicht!

Ik ben echt bang voor de ellende die momenteel achter veel voordeuren plaatsvindt.  Uit onze coronapeiling onlangs onder mantelzorgers blijkt dat meer dan 80 procent zich overbelast voelt. Dat is een urgente noodkreet. Deze corona-situatie is geen kwestie van tijdelijk de kiezen op elkaar. We moeten het een lange tijd volhouden. Dat gaat niet vanzelf. 

Ik voel mij in de steek gelaten

“Ik ben nu 24/7 bezig met het begeleiden en opvangen van mijn echtgenoot. In volledige isolatie. Zou niet weten hoe ik dat kan doorbreken.”, “Ik voel mij in de steek gelaten”, “Ik zou dolgraag, al was het maar 45 minuten, ALLEEN thuis zijn. Even tot rust komen, niets hoeven”. Dat zijn maar een paar van de hartenkreten die wij binnen krijgen bij Alzheimer Nederland.

Non stop, 24/7 voor  je man  of vrouw moeten zorgen. Dat is niet niks. Je hebt geen minuut voor jezelf. Dat weet ik nog heel goed uit de tijd dat mijn vader voor mijn moeder met dementie zorgde. Hij kon nog geen boek lezen, tv-programma uitkijken of eens rustig bijslapen. Want ook ‘s nachts moest hij voorkomen dat mijn moeder ging dwalen. Hij was destijds heel erg blij met de twee dagen dagopvang voor mijn moeder en met de vrijwilliger die haar eens per week mee op sleeptouw nam.

Die hulplijn is nu voor de meeste mensen weggevallen.

70% is geen alternatief aangeboden voor dagbesteding voor hun naaste

Ik snap dat een eerste reactie bij aanvang van de coronacrisis was: we gaan de dagopvang sluiten.

Maar ik vind het echter onbegrijpelijk dat maar liefst 70% geen alternatieven heeft aangeboden! Terwijl dit wettelijk gezien wel moet.

De landelijke richtlijn Dagbesteding en dagopvang die het ministerie van VWS al op 16 maart publiceerde, is hierover heel duidelijk: ‘Gemeenten, zorgkantoren en zorgverzekeraars hebben de wettelijke opdracht passende zorg en ondersteuning te bieden en de aanbieders hebben de taak om dit uit te voeren. Dit geldt ook deze tijd van de coronacrisis; ook nu wordt van gemeenten en aanbieders een uiterste inspanning gevraagd om in goed overleg met de cliënten, naasten en hun mantelzorger, passende zorg en ondersteuning te leveren, rekening houdend met de (soms gewijzigde) omstandigheden en de richtlijnen van de RIVM.’

Ik merk nog weinig van die uiterste inspanning.

We moeten zuinig op ze zijn

Met een beetje creativiteit moet veel toch weer op gang gebracht kunnen worden. Een halve dag per week weer structuur voor mensen met dementie en lucht voor hun mantelzorgers is al heel fijn. Ga op zoek naar ruimere locaties om kleinere groepen op te vangen of met meer verschillende ruimtes. Verzin een online programma via beeldbellen. Maak elke week een nieuw activiteitenprogramma met bijbehorend materiaal en bezorg die bij de mensen thuis. Neem contact op! Ga samen naar buiten. Doe iets! In de richtlijn staat dat extra kosten vergoed worden.

Waar wachten we nog op? Deze coronatijd is nog lang niet voorbij. Mantelzorgers zijn net zo onmisbaar als het zorgpersoneel. We moeten zuinig op ze zijn.

Gerjoke Wilmink

directeur-bestuurder Alzheimer Nederland