DEN HAAG - Bewoners in Leidschenveen maken zich zorgen over de sloot in hun wijk, waar de hoogste PFAS-overschrijding van Nederland aangetroffen is. Het Hoogheemraadschap Delfland deed in 2021 al een meting, maar hing dit niet aan de grote klok. 'Ons vertrouwen is ernstig geschaad', vertelt Niels Hunck van de bewonersorganisatie. 'We willen duidelijkheid over wat er gaat gebeuren.'

Niet in de Westerschelde, ook niet in het gebied rondom Chemours in Dordrecht, maar in een sloot langs de Tiber in Leidschenveen is de hoogste PFAS-overschrijding in Nederland gevonden.

Er is daar 180 nanogram PFOS per liter geconstateerd. PFOS is een PFAS-soort, een groep giftige stoffen die onder meer het immuunsysteem aantast en kanker kan veroorzaken. In 2021 deed het Hoogheemraadschap Delfland een meting daar, maar hing die uitslag niet aan de grote klok. Bewoners wisten daarom van niets. 

'De buurt is enorm geschrokken. En dat is eigenlijk nog een understatement', vertelt Niels Hunck, voorzitter van de bewonersorganisatie in Bob Staat Op. 'Er heerst veel onduidelijkheid. Waarom heeft het hoogheemraadschap ons niet eerder verteld dat dit speelde? En wat voor invloed hebben deze stoffen op de volksgezondheid in de wijk?' 

'Het Hoogheemraadschap zegt dat het niet de bedoeling is om daar te zwemmen, maar het gebeurt natuurlijk wel. Op warme zomerse dagen gaan dieren en kinderen gewoon lekker het water in.' 

Veel vragen

Er is inmiddels contact tussen het hoogheemraadschap en de bewoners. 'Maar dat moest wel vanuit ons komen', vertelt Niels. 'We hebben een hele reeks vragen aan hen gesteld over hoe dit zo heeft kunnen lopen. Wij snappen dat het Hoogheemraadschap dit niet heeft veroorzaakt, maar waarom is ons twee, drie jaar lang niks verteld? En wat voor invloed heeft het nu op onze gezondheid?'

Want de bewoners maken zich zorgen om wat ze zien en horen in de buurt. Dat leidt tot veel vragen. 'Het valt ons bijvoorbeeld op dat we geen kikkers meer horen kwaken in de zomer. Kan dat hiermee te maken hebben? Heeft het invloed op de kwaliteit van ons drinkwater? En kunnen mensen nog wel veilig groente en fruit uit de tuin oogsten?' 

Aanleiding voor de meting in 2021 was het plan om de sloot uit te baggeren. Een monster van de waterbodem wees uit dat die ernstig vervuild was met PFOS. Daarom wilde het hoogheemraadschap weten of ook het water verontreinigd was. Dat bleek het geval.

Naar de bron van de vervuiling werd ook een onderzoek ingesteld. Uit putten die regenwater van het bedrijfsterrein afvoeren zijn monsters genomen. Maar dan gaat het fout. Bij het verwerken van de meetresultaten wordt een vergissing gemaakt, waardoor de bron niet met zekerheid kan worden vastgesteld. En daarna valt het onderzoek stil. 

Het hoogheemraadschap van Delfland geeft toe geblunderd te hebben. Nu, na vragen van het televisieprogramma Pointer, wil het waterschap het onderzoek hervatten. 'We hebben letterlijk het rapport er weer bij gepakt en geconstateerd: lieve help, dat hebben we verkeerd geïnterpreteerd', aldus Delfland in een reactie.

Delfland geeft aan goed te begrijpen dat de bewoners zijn geschrokken. 'Ook wij vinden de kwaliteit van water erg belangrijk.' Wel benadrukt het hoogheemraadschap dat de bewoners na de uitzending van Pointer wel zijn geïnformeerd. 'We hebben hen een brief gestuurd en erover bericht op onze website.' Dat gebeurde eerder niet omdat de PFOS-waarden in de bodem van de omliggende sloten veel lager lag dan de toegestane normen, aldus Delfland. 

Inmiddels heeft het Hoogheemraadschap diverse maatregelen getroffen. Chemische spullen horen niet thuis in ons water', aldus afdelingsmanager Ahmet Olgun. 'Ook wij werden verrast door de PFOS-waarden in de bodem van de sloot op het industrieterrein. Daarom hebben we daar aanvullende watermonsters genomen en hebben we gebaggerd om de sliblaag op de bodem weg te halen.' Verder heeft het waterschap inmiddels de sloot op het bedrijventerrein afgesloten om verdere verspreiding van vervuild water te voorkomen.

Daarnaast doet het hoogheemraadschap onderzoek naar de oorzaak van de vervuiling. 'De meetresultaten zullen we uiteraard delen met de inwoners van Delfland en de bewoners in deze wijk in Leidschenveen. Ook willen we binnenkort samen met de gemeente, GGD en de bewonersvereniging een informatiebijeenkomst voor de bewoners organiseren.'

Vertrouwen geschaad 

Toch herstelt dat niet direct het vertrouwen van de bewoners. 'Het blijft gek dat er een onderzoeksprogramma nodig was om dit aan het licht te brengen', vindt Niels. 'Door het gebrek aan duidelijkheid en openheid, is het vertrouwen van de bewoners ernstig geschaad. We hebben het Hoogheemraadschap dan ook opgeroepen om hier vanaf nu heel serieus mee om te gaan en de bewoners mee te nemen in het proces, hoe het zo mis heeft kunnen lopen en wat er nu gaat gebeuren. Vertrouwen komt te voet en gaat te paard. Dit zal bij veel mensen sporen nalaten.' 

 ===